مقدمه
کندر برای قرن ها در مراسم های مذهبی، درمان های سنتی، و یا بعنوان خوشبو کننده طبیعی مورد استفاده قرار می گیرد.
اما از نظر علمی ترکیبات، خواص، و ایمنی مصرف آن چگونه است؟
ترکیبات کندر
ترکیبات کندر بسته به منطقه کشت می تواند متفاوت باشد، اما بصورت کلی حدود ۶۰ تا ۸۵ درصدمواد تشکیل دهنده آن رزین،
۶ تا ۳۰ درصد صمغ و ۵ تا ۹ درصد روغن های ضروری می باشد.
خواص کندر
ضد التهاب : کندر خواص ضد التهابی داشته و می تواند بیماری های التهابی مثل آرتریت روماتویید را کنترل و از تشدید آن
پیشگیری نماید.
کمک به سیستم تنفسی : بخار یا دود یا ماساژ روغن کندر می تواند سرفه، آسم و سایر مشکلات تنفسی را بهبود بخشد.
سلامت قلب و عروق : به سبب خواص ضد التهابی و رقیق کنندگی خون ، کندر می تواند از ایجاد پلاک های عروق پیشگیری
نماید.
بهبود سیستم گوارش : کندر باعث افزایش ترشح آنزیم های گوارشی و اسید صفراوی شده و هضم و جذب را بهبود می
بخشد.
ضد سرطان : کندر خواص ضد توموری داشته و می تواند به از بین رفتن یا پیشگیری از سلول های توموری کمک نماید،
مخصوصا در مورد سرطان پروستات و تومور های مغزی.
آثار ضد میکروبی : کندر می تواند از بیماری های قارچی و عفونی میکروبی پیشگیری نماید. مخصوصا در مورد سلامت دهان
چنانچه ترکیبات آن در دهانشویه ها مورد استفاده قرار گیرد می تواند سلامت دهان و دندان را بهبود بخشد.
بهبود حافظه : کندر در مطالعات حیوانی باعث افزایش و رشد نورون های عصبی، بهبود حافظه و یادگیری شده و این عمل را با
اثرگذاری بر ناحیه هیپوکامپ انجام می دهد. کندر برای بهبود حافظه افراد مسن و مادران باردار مدت های زیادی است که مورد
استفاده قرار می گیرد. همچنین می تواند از آلزایمر و پارکینسون پیشگیری نماید.
قاعدگی : کندر با افزایش جریان خون در نواحی لگن و رحم و همچنین تحریک ترشح استروژن می تواند قاعدگی های بی نظم را بهبود بخشد.
ایمنی مصرف
بصورت کلی در صورت رعایت دوز مناسب مصرف کندر عوارض خاصی ندارد هرچند ممکن است در بعضی موارد حساسیت های
پوستی ایجاد نماید و یا با رقیق شدن خون در افرادی که خونریزی دارند، روند بهبودی را طولانی تر و دشوار نماید.
مصرف در بارداری
حدود ۳۰ % از زنان باردار در ایران از کندر استفاده می کنند. عمده دلیل مصرف آن بهبود حافظه فرزند ذکر می شود، همانطور
که دیدیم این خاصیت کندر تقریبا اثبات شده است. اما آیا مصرف آن در دوران بارداری کاملا ایمن است؟ با توجه به شواهد و
مدارک علمی ، بعلت اینکه کندر باعث افزایش جریان خون در نواحی لگن و رحم و تحریک قاعدگی می شود (یک
Emmenagogue است) خطر سقط جنین یا زایمان زودرس را افزایش می دهد. هرچند هنوز نیاز به مطالعات بیشتر در این زمینه
احساس می شود اما توصیه شده مادران باردار از کندر (حداقل در سه ماهه نخست بارداری) استفاده نکنند و پس از آن در
صورت تمایل حتما با نظر پزشک و مقدار مصرف معین استفاده نمایند تا خدایی ناکرده مشکلی برای جنین پیش نیاید.
کاهش وزن بعد از بارداری از چه زمانی شروع شود ؟
افزایش وزن و تجمع چربی در دوران بارداری امری طبیعی است. برای پیشگیری از چاقی بهتر است مراقب باشید تا در طی بارداری بیشتر از حد
نرمال اضافه وزن نداشته باشید. خانمهایی که قبل از بارداری وزن نرمال داشته اند در طول بارداری می بایست 11.5 تا 16 کیلوگرم ،خانمهایی
که افزایش وزن داشته اند 5/6 الی11 کیلو گرم و خانمهایی که کم وزن بوده اند 12.5 تا 18 کیلوگرم وزن اضافه کنند.
بعد از زایمان بدن احتیاج به زمان دارد تا بتواند خود را بازیابد. قبل از اینکه بخواهید به فکر کاهش وزن باشید و شروع به شمردن کالری
دریافتی خود کنید ، حداقل میبایست 6 هفته صبر کنید زیرا رژیم گرفتن قبل از این زمان باعث خواهد شد نتوانید بطور کامل بهبودی حاصل
کنید ، دچار احساس خستگی شوید و نتوانید به نوزاد خود به خوبی رسیدگی کنید .
اگر چنانچه نوزاد خود را شیر میدهید ، بهتر است حداقل 2 تا 4 ماه صبر کنید. رژیم کاهش وزن قبل از این زمان میتواند روی کمیت و کیفیت
شیر شما تاثیر منفی بگذارد. اگر صبور باشید، به مرور زمان متوجه کاهش وزن طبیعی خود میشوید زیرا شیردهی خود یک روش کاهش وزن
است .
ذخایر تامین کننده شیر در دوران شیردهی بشکل بافت چربی در بدن مادر در دوره بارداری تجمع می یابد که در 2 سال شیردهی مصرف
میشود. بخاطر داشته باشید که در طول بارداری احتیاج به 300 کالری دریافت اضافه تر از حالت عادی دارید در حالی که در طی شیردهی می
بایست 500 کالری اضافه تر دریافت کنید تا بتوانید شیر کافی داشته باشید.
تغذیه پس از زایمان
بعد از وضع حمل تمام خانمها تمایل دارند که به وزن قبل از حاملگی خود برگردند و نگران هستند که این مورد چه مدت طول
خواهد کشید بلافاصله بعد از زایمان به دنبال تخلیه محتویات رحم و خونریزی طبیعی حدود 5 تا 6 کیلوگرم، وزن کاهش مییابد.
در طول 6 هفته اول بعد از زایمان 2 تا 3 کیلوگرم دیگر وزن کاهش پیدا میکند که این کاهش وزن به علت از دست دادن مایع از
طریق ادرار است. اکثر خانمها در طی 6 ماه بعد از زایمان به وزن قبل از حاملگی خود میرسند. از عواملی که بر روند کاهش
وزن بعد از زایمان تاثیر دارند: حاملگی اول، شیردهی، برگشت زود هنگام به کار خارج از خانه و … میباشند.
در طی 6 هفته اول بعد از زایمان نباید محدودیت انرژی داشته باشید. زیرا بدن نیازمند است تا آنچه در زمان تولد نوزاد ازدست
رفته است بازیابد و نیاز کودک تامین شود. در انجام کارهای منزل کمک کرده و احتمالا کار خود را شروع کنید. تغذیه با شیر مادر
به طور معجزهآسا باعث کاهش وزن نمیشود ولی به کاهش وزن کمک میکند.
خانمی که زایمان کرده است در واقع مسئول تغذیه خود و نوزادش میباشد، پس باید رژیم غذایی خود را با دقت انتخاب کند.
رژیم بعد از زایمان باید با دقت دوران بارداری رعایت شود.
خوردن همه مواد مانند حبوبات و دانههای مغذی، میوههای تازه، سبزیجات و غذاهایی که پروتئین و کلسیم و آهن را به
فراوانی فراهم میکنند باید مورد توجه قرارگیرد. متخصصان و کارشناسان در بحثهای پرستاری مادران توصیه به اضافه کردن
انرژی به میزان 500 کالری در روز را دارند. به طور متوسط اکثر زنان شیرده روزانه 2700 کالری انرژی نیاز دارند.
خوردن کمتر از 1800 کالری در روز منجر به کاهش تولید شیر و ضعف میشود. در این دوران، شیردهی و آزاد شدن اکسی
توسین (هورمون آزاد شده از هیپوفیز) باعث میشود که مادر احساس تشنگی بیشتری بکند. به همین دلیل مادر در این دوران
بیشتر از بقیه مواقع آب مینوشد و اگر چه که تاثیر زیادی در تامین شیر ندارد ولی دانشکده متخصصین زنان و مامایی آمریکا
نوشیدن حداقل 8 تا 12 لیوان آب در روز را به مادران توصیه میکند.
مواد غذایی که مادر میخورد و مینوشد بر روی شیردهی تاثیر میگذارد. بنابراین نظارت بر غذای مادر درواقع نظارت بر غذای
کودک است. بطوریکه اگر مادر غذای نامناسب مصرف کند، نوزاد در واقع با رفتارش مادر را متوجه میسازد. مانند گریهکردن،
خواب کم، بیقراری و… همچنین مادر باید در مورد مصرف غذاهای آلرژیزا دقت کافی داشته باشد، زیرا نوزاد به یک سری از
مواد غذایی که مادر میخورد حساس بوده و پاسخ آن را به صورت علایم پوستی نشان میدهد. مصرف بعضی از غذاها توسط
مادر باعث قولنج معمولی در نوزاد میشود. از جمله کلم و شیر گاو.
مادران در این دوران باید همانند دوران بارداری میزان آهن دریافتی را کنترل کنند، هر چند که در دوران بارداری تمام ویتامینها و
مواد لازم را به طور کامل دریافت کرده باشند. مادر در این دوران به طور معمول قرص آهن را برای تامین آهن مورد نیاز خود و
نوزادش مصرف میکند. بسیاری از خانمها ذخایر آهن خود را طی زایمانهای مکرر به میزان قابل توجهی از دست میدهند.
بنابراین مادران باید در این دوران از نظر ذخایر آهن کنترل شوند. البته این نکته قابل توجه است که این مواد کمکی (مانند
ویتامینها) نباید جایگزین یک رژیم غذایی خوب شوند.
مادران با رعایت رژیم غذایی متنوع و مناسب سلامت خود و نوزاد خود را تضمین میکنند. با توجه به این که در این دوران هر
هفته در حدود نیم تا یک کیلوگرم وزن مادر کاهش مییابد، رژیم غذایی کمچرب به همراه ورزشهای مناسب در این روند تاثیر
بسزایی دارند. ولی باید توجه داشت که کاهش سریع وزن مادر به عنوان یک خطر برای نوزاد است، زیرا این عمل باعث
میشود توکسین هایی که (سموم) که در چربیهای بدن ذخیره شده است را به جریان خون رها کند و میزان مواد سمی یا
آلودهکننده در شیر بالا رود.
یکی از راههایی که باعث میشود وزن مادر به طور منظم کاهش یابد و هیچ گونه خطری هم برای نوزاد ندارد، شیردهی
میباشد. مادرانی که نوزاد خود را شیر میدهند، کالری بیشتر از مادرانی که شیردهی نمیکنند مصرف میکنند.
مادران محترم باید توجه داشته باشند که حداقل در 6 هفته اول بعد از زایمان حتی نباید به فکر کاهش وزن باشند، زیرا محدود
کردن آنچه شما در هفتههای اول زایمان میخورید باعث کاهش تولید شیر میشود. مصرف مواد غذایی که پر از فیبر هستند
مانند میوهها و سبزیها قسمت اصلی رژیم غذایی این دوران محسوب میشوند (حتی بیشتر از زمان بارداری). از مزایای این
مواد غذایی فیبردار، تامین حرکات دودی رودهها است که برای درمان یبوست و هموروئید (بواسیر) مفید میباشد.
هرگز خیلی زود به فکر بارداری مجدد نباشید. شما باید ذخایر مواد مغذی بدن خود را تقویت کنید تا آغاز پرفروغی برای جنین
بعدی شما باشد. بارداری و شیردهی فشار زیادی بر بدن شما وارد میسازد. بارداریهای پیدرپی بر ذخایر مواد مغذی شما
نظیر کلسیم و آهن و سطح انرژی، فشار اضافی وارد خواهد آورد به خصوص اگر شیرده نیز باشید.
جهت کاهش وزن خود در بارداری اول محدودیت شدید کالری برای خود ایجاد نکنید، رژیم فوق العاده کم کالری از تامین مواد
مغذی مهم در دوره بارداری بخصوص مواد مغذی نظیر کلسیم و آهن ناتوان هستند.
از استعمال دخانیات و داروهای غیر مجاز خودداری کنید و راجع به داروهایی که مصرف میکنید یا قصد مصرف آن را دارید با
پزشک خود مشورت کنید.